Mostrando entradas con la etiqueta Libro. Mostrar todas las entradas
Mostrando entradas con la etiqueta Libro. Mostrar todas las entradas

viernes, 12 de febrero de 2016

REPERCUSION EN TVE INTERNACIONAL

En el siguiente video puede verse el reportaje sobre mi libro, que se emitió el sábado 6 de febrero de 2016, en prácticamente 200 países, a través de TVE Internacional.

sábado, 7 de noviembre de 2015

El escritor Miguel Boó presentó el libro en el que narra cómo un emigrante gallego se metió en el bolsillo a la intelectualidad, y a las celebridades de Brasil y de medio mundo

Durante 3 décadas, su restaurante Antonio´s fue también refugio de la oposición a la dictadura militar




La escritora brasileña Nélida Piñón y el conselleiro de Cultura, Román Rodriguez, respaldaron ayer en un abarrotado salón real del compostelano Hostal de los Reyes Católicos –con más de 250 asistentes-, al escritor y periodista Miguel Boó en la presentación de su libro “Manuel Rieiro: Cómo conquisté Brasil”, en el que se narra el espectacular éxito de un emigrante de Santa Comba que emigró con 17 años y sin apenas estudios para convertirse pocos años después en el “rey español de la bohemia carioca”.

El autor de la biografía recordó que en 1998 conoció a Nélida Piñón cuando se la presentó el propio Rieiro con motivo de su investidura como doctora honoris causa por la Universidad de Santiago –primera mujer en alcanzar tal distinción, en cinco siglos de esta institución- y destacó que el nexo de unión entre ellos y el propio libro no era otro que el de la emigración.

CAMINO ALFONBRADO DE FLORES
Sobre el contenido de la biografía dijo que esta se remontaba al momento en el protagonista se embarca hacia Brasil, huyendo de la miseria y sin sospechar siquiera que en Río de Janeiro de cumpliría el presagio de su abuela de que a partir de su marcha, su vida transcurriría por un camino alfombrado de flores. “Manolo Rieiro –añadió- tendría a suerte de conocer, nada más llegar a su particular El Dorado, a la que sería su hada madrina, Niomar Moniz Sodré Bittencourt, directora del Museo de Arte Moderna. Allí aprendería nuestro hombre a amar el arte y a ser el campeón del mundo de las relaciones públicas”.

Pocos años después, y aprovechando los contactos adquiridos durante su período de trabajo en el Museo, Manolo de Buxán fundaría el mítico restaurante Antonio´s que al poco, y durante casi tres décadas, se convertiría en el templo de la intelectualidad carioca.

CÉLEBRES Y FAMOSOS
Desde las grandes figuras de la bossa nova –Vinicius, Tom Jobim, Joao Gilberto, Chico Buarque hasta artistas plásticos como Di Cavalcanti –contemporáneo y amigo de Picasso o Matisse- , o arquitectos como Niemeyer, pasando por grandes figuras de la literatura como Pablo Neruda, Carlos Fuentes, Nélida Piñón, Jorge Amado, Paulo Coelho, etc. todos pasaron e incluso fueron clientes asiduos del Antonio´s. Como lo fue Juscelino Kubistchek, el primer presidente constitucional de la República, el “presidente bossa nova”, el que con el eslogan “50 años de progreso en 5 años de gobierno”, metió a Brasil en la modernidad y construyó de la nada la espectacular e impactante capital en Brasilia.

Pero también reservaron mesa en su local celebridades como el bailarín Nureiev, Mick Jagger, Francis Ford Coppola, Jack Nicholson, Roman Polanski, Michael Caine los tres astronautas del Apolo XI que ancló en la superficie de la Luna, Fran Sinatra y sus acompañantes Ava Gardner y Ursula Andress, y hasta la propia Reina de Inglaterra.

O conselleiro de Cultura e Educación, Román Rodríguez presentou a Miguel Boó.

CONDECORACIONES Y RECONOCIMIENTOS
El periodista Miguel Boó finalizó su intervención apostillando que además de cultura y de glamour, Rieiro también dió cobijo y cuartel general a los opositores a la dictadura de los “anos do chumbo”. Sobre el particular recordó que estos días en Brasil se recuerda precisamente el 40 aniversario del asesinato del periodista croata, de origen judío, Vladimir Herzog, torturado en las cárceles del régimen. Vlado, como  se conocía al responsable del canal TV Cultura, era también asiduo del Antonio´s. Nada pudo hacer Rieiro por él, pero sí por otros represaliados y detenidos a los que incluso llegó a sacar de la cárcel, gracias a sus dotes diplomáticas con algunos de los altos mandos del ejército. “Por todo ello –concluyó- Manuel Rieiro Romar fue condecorado y homenajeado por todos los estamentos de la ciudad y del Estado de Rio, amén de recibir del Rey Juan Carlos I la Orde de Isabel la Católica.

Por su parte, Nélida Piñán certificó la talla humana y ciudadana de Rieiro, ratificó los méritos que acumuló el empresario gallego y alabó la sensibilidad de Miguel Boó “por entender que en Manuel Rieiro había un personaje que se ha convertido en leyenda”. Cerró el acto el representante de la Xunta de Galicia que se mostró muy honrado de presidir una mesa en compañía de la escritora galardonada con el Príncipe de Asturias de las Letras (2005) y “de alguien tan sorprendente como Manuel Rieiro, un emigrante aventurero y de vida casi novelesca que fue capaz –con esfuerzo, motivación y trabajo- de poner en marcha un mito como el del Antonio´s”.


Transcricion da intervención de Miguel Boó na presentación do seu libro “MANUEL RIEIRO: CÓMO CONQUISTÉ BRASIL”




Boas tardes e benvidos.

Non podería empezar a miña intervención sen agradecer a presenza hoxe aquí da grande escritora universal que é Nélida Piñón Cuiñas, á que tiven o privilexio de coñecer, grazas ao seu amigo Manolo Rieiro cando no ano 1998 foi investida doutora Honoris Causa pola USC; por certo, primeira muller en 500 anos desta institución académica que acadou tal recoñecemento. E precisamente a súa “República dos sonhos”, obra mestra da literatura mundial, ten moito que ver con eles dous e mais co libro que hoxe presentamos, porque está directamente relacionado coa emigración e, especialmente, con esa idea que a gran novela de Nélida baralla: o trunfo, o éxito na vida non ten por qué estar vencellado, nen moito menos, o acúmulo de ouro e poder.

Assim que contar hoje aquí con Nélida Piñón é unha honra ben grande e inesquecible. Muito obrigado. Fico en dédeda impagable con voçé.

E, por suposto, quero expresar o meu fondo agradecemento ao conselleiro de Cultura, Román Rodríguez, por este inmerecido respaldo á miña condición de escritor, complementaria, en todo caso, da de xornalista.

No sei se se adoita que un xefe se preste a este tipo de actos cun subordinado, como è o caso, pero para min ten máis valor que se me subiran o soldo. Por iso debo dicirche que non te imaxinas, meu conselleiro, a gratitude –a gratidao- que sinto.

Pero falaba de emigración. O primeiro que, na miña nenez, me puxo en contacto co Brasil foi un selo de correos de 1969 dos moitos que conseguía na aldea dos meus pais, polas cartas que alí enviaban os nosos emigrantes.

O selo en cuestión equiparaba aos meus herois daquela, os astronautas que foran á Lúa, Neil Armstrong, Michael Collins e Edwin Aldrin –despois pecharei o círculo- con un tal Santos Dumont. O selo reproducía na metade esquerda un debuxo do mentado Santos coa Tour Eiffel por tras, e na metade dereita o alunizaxe da nave Apolo XI. Souben moito despois que o tal Santos era un aviador e inventor brasileiro, máis importante que os irmaos Wright, ata o ponto de que podía considerarse non só un precursor senón mesmo o pai da aviación.

A emigración, pois, –como non podía ser menos- foi o fío que, deste xeito, me puxo en contacto con aquel país. E a emigración volveu ser conditio sine qua non para que tres lustros despois, en 1985, topara de bruces, de fuciños, cun carioca universal que, ao mesmo tempo, ven sendo un galego excepcional.

Naturalmente, ese galego de Buxán de Cícere, fillo adoptivo e cidadán honorario de Río de Janeiro, para quen “Vivir é un acto de permanente intercambio e donaciòn”, non é outro que Manolo Rieiro Romar

Non me podo lembrar quen me presentou a Manuel Rieiro, pero foi no ano 1985. Meses despois daquel primeiro encontró publicaríalle unha reportaxe na contraportada de La Voz de Galicia. Unha reportaxe que se titulaba “Manolo Rieiro emigró de Santa Comba con un baúl de ropa y algunas viandas, y hoy es ciudadano honorario de Río de Janeiro”, e que ainda él conserva amarelecida polo paso do tempo, tanto a folla do periódico como o sobre no que viaxou ata Brasil.

Nesa páxina enteira, un servidor daba conta das andanzas do entón alcumado “Rei español da bohemia de Ipanema”. Enton, o noso heroe tiña 42 anos e levaba case duas décadas rexentando o restaurante Antonio´s que xa se convertera no templo da intelectualidade carioca e no refuxio dos opositores á ditadura militar.

Desde aquel primeiro encontro, cada vez que Rieiro volveu a Galicia, combinamos e partillamos sobre novos episodios e noticias dos que me daba conta, cada cal máis literalmente increíble que os anteriores. Dese xeito, contábame, como quen non quería a cousa, que polo seu local pasaran os astronautas americanos primeiros en alunizar (velaí o circo pechado); que lle negou mesa –amablemente por suposto- a Frank Sinatra, que ía acompañado de Ava Gardner coa que estivera casado, e da primeira “chica Bond”, a belísima Ursula Andress, porque non a reservaran e non era o caso de deixar a nengún carioca previsor sen o seu sitio, por moi famoso que fora o cliente; ou que polo Antonio´s pasara a mesmísima Raiña Isabel II de Inglaterra…

Naturalmente, eu non podía dar creto ao que me contaba, porque aquilo parecía froito dunha mente ensoñadora, fantasiosa, algo esaxerada… Pero, qué va!

Cando moitos anos despois, -sete exactamente- Manolo Rieiro me preguntou se estaría disposto a escreber as súas memorias, díxenlle que sí coa boca pequeña, pero enseguida lle pedín documentos, xornais, revistas, libros, cartas, fotos, cadros, notas manuscritas… E foi entón cando descubrín, por exemplo o poema que lle adicara e asinara Pablo Neruda; as notas e cartas de Vinicius de Morais, Nélida Piñón ou Paulo Coelho e, en definitiva, a ratificación de que todo canto me contara, e moito máis, estaba documentado.

E así naceu o libro que presentamos hoxe. Un relato que se inicia na aldea de Buxán de Cícere, en Santa Comba, hai 55 anos. Daquela, un rapaz de 17 anos –un auténtico Apolo a xulgar polas fotos- que mesmo fora vocalista da Orquestra Hermanos Ucha, que só tiña os estudios elementais e só sabía as catro reglas, decidiu facer as maletas, o baúl máis ben, e fuxir da miseria cara a emigración. Non podía sospeitar que no seu soñado Rio cumpriríase o presaxio da súa avoa, pronunciado na noitiña que saiu da aldea, e que comezaría para él o percorrido por una camiño alfombrado de flores.

Manolo Rieiro tería a sorte de coñecer, ao pouco de chegar á cidade maravillosa á que sería a súa fada madriña, Niomar Muniz Sodré Bittencourt. Foi no Museo da Arte Moderna, da que a súa benefactora era a directora. Alí aprendería a amar a arte e tamén a ser o campeón do mundo das relacións públicas nun ámbito no que se daba cita a crème de la crème da cidade.

Poucos anos despois do encontró con Dona Niomar, fundaría o mítico bar/restaurante Antonio´s e o convertiría no templo da intelectualidade carioca durante case tres decenios:
Desde as grandes figuras da bossa nova –Vinicius de Moraes, Tom Jobim, Joao Gilberto, Chico Buarque ata artistas plásticos como Di Cavalcanti, arquitectos como Niemeyer, pasando por grandes figuras da literatura como Pablo Neruda, Carlos Fuentes, Nélida Piñón, Jorge Amado ou Paulo Coelho, todos estiveron e mesmo foron clientes asiduos do Antonio´s. Pero tamén reservaron mesa no seu local celebridades como o bailarín Nureiev, Mick Jagger, Francis Ford Coppola, Jack Nicholson, Roman Polanski, Michael Caine, Brigitte Bardot ou os mencionados cosmonautas, Frank Sinatra e as súas despampanantes acompañantes, e a mesma Raiña de Inglaterra

Naqueles tempos, o pintor lisboeta Eurico Abreu inmortalizou a algúns deses grandes clientes do Antonio´s nun cadro que ven de servir de capa e contracapa a este libro. No óleo levitan, pululan, beben e polemizan dende o lendario Vinicius de Moraes ata o presidente Juscelino Kubistchek de Oliveira, tamén coñecido como o presidente bossa nova, presidente constitucional da República, que co slogan de “50 anos de progresso en 5 anos de goberno” levou o pais á modernidade, amais de crear da nada a impactante e espectacular capital Brasilia. Pero tamén aparecen retratados no lenzo o pintor e caricaturista Di Cavalcanti, contemporáneo e amigo de Picasso ou Matisse; o critico musical Lucio Rangel quen presentara a Vinicius e Tom Jobim, ou a actriz Leila Diniz, que alborotara a todo o país exhibindose en bikini en 1971, grávida de 6 meses…

E ben, ademais de cultura e de glamour, hai que dicilo, Rieiro tamén deu acubillo no seu local aos opositores á ditadura dos anos do chumbo. Precisamente estes días conmemoran en Brasil os 40 anos da tortura e asesinato, polo réxime militar, do xornalista croata de orixe xudea, Vladimir Herzog, asiduo do Antonio´s. Nada puido facer por este periodista, pero grazas á súa diplomacia con aqueles militares represores, o emigrante galego foi quen de axudar a moitos represaliados e mesmo conseguiu tirar da cadea a máis dun condenado.

Por todo iso, e por moitas outras cousas que se contan no libro, Manuel Rieiro Romar foi condecorado e homenaxeado por todos os estamentos da cidade e do Estado de Rio, amén de recibir do Rey Juan Carlos I a Orde de Isabel a Católica.

Moito obrigado queridas amigas e amigos por asistir hoxe aquí, porque ainda que, sen dúbida sería ótimo e mesmo maravilloso, non creo que nos vexamos con motivo da próxima edición deste libro en portugués, edición que será presentada en Rio de Janeiro

sábado, 28 de julio de 2012

Israel, siglo XXI. Tradición y vanguardia

LIBROS
El extraordinario Israel, reciente y actual

La editorial coruñesa Netbiblo acaba de editar un interesante libro de autoría colectiva, en el que se hace una amplia radiografía del Estado de Israel, desde su creación hasta la entronización de Tel Aviv como ciudad modernísima y refugio privilegiado de los colectivos de gays y lesbianas. La publicación, en la que intervienen dieciocho autores españoles e israelíes en su mayoría, ha aprovechado el aniversario de los 25 años del restablecimiento de relaciones diplomáticas entre Madrid y Jerusalém, para ofrecer a los lectores hispanohablantes un visión caleidoscópica de Israel, prácticamente imposible de obtener a través de las sesgadas imágenes que a diario difunden los medios de comunicación.

El volumen, escrito de forma amena y rigurosa por investigadores, docentes universitarios, periodistas, arquitectos o diplomáticos como Alejandro Baer, José Antonio Lisbona, Natan Lerner, Herzl Inbar, Pilar Rahola, Rosa Moro, Esther Bendahan u Horacio Vázquez Rial, aborda la antigüedad bíblica, los balbuceos del Estado o la Shoáh, pero también analiza las instituciones democráticas del país, su pluralismos social y multicultural, su implicación ejemplar en la cooperación internacional, su llamativo –por elevadísimo- desarrollo técnico y científico, o sus aportaciones arquitectónicas y culturales…

A lo largo de casi 300 páginas, en las que se incluyen casi una treintena de fotos de Tzipi Litvak, se desgranan con objetividad –y muchas veces con espíritu crítico- cuestiones tan espinosas como el conflicto con los palestinos, el antisemitismo, las relaciones con España o el papel de los haredim, así como aspectos tan novedosos cuales son el constitucionalismo sin Carta Magna del país hebreo, el milagro de pasar de una tierra desértica a una sociedad líder en conocimiento y en I+D, las particularidades del cine, la literatura y el cómic en el Pueblo del  Libro, o la revolución de haber convertido a su ciudad más antigua en la capital, no del país, como quieren los periódicos españoles, sino del mediterranean cool.

Un trabajo colectivo, en suma, cuya lectura es digna de ser recomendada.

Ficha técnica
Título: “Israel, siglo XXI. Tradición y vanguardia”
Coordinadores: Alfredo Hidalgo Lavié y Jacqueline Tobiass
Editorial: Netbiblo (A Coruña)

sábado, 3 de diciembre de 2011

Israel, te llevo en mi corazón




Miguel Boó *

La educación lo es todo. Hace unos meses un catedrático de Arte y una licenciada en Historia –ambos docentes- me dejaron perplejo. El primero sostenía en sus clases la existencia de Palestina como algo vagamente contemporáneo de los imperios asirio y persa. La segunda, una mujer profundamente católica, discurseaba en una tertulia de café –sospecho que en sus clases no privará a sus alumnos de su equivocado magisterio- convencida de que Jesucristo, la virgen María y los apóstoles eran palestinos y, por tanto, ancestros de los actuales herederos del egipcio Yasser Arafat. Naturalmente, no sirvió de nada decirle al primero que por favor me pusiera al corriente de cuales habían sido los emperadores, reyes o dirigentes de esa Palestina que él había descubierto y cuyo conocimiento se nos había vedado al resto de los mortales. Le interrogué, sin éxito, sobre cuáles fueron sus profetas, sus dioses –puesto que religiones monoteístas sólo existía la judía-, sus ciudades. Le pedí que me dijera en que época o épocas de la historia existió como pueblo o como cultura. Le inquirí acerca de qué capital o capitales había tenido su imaginaria Palestina, qué idioma hablaban sus habitantes, qué guerras y conquistas había protagonizado y, finalmente, qué contribuciones al arte antiguo había que reconocerles. Tampoco hizo efecto en la segunda profesora mi observación de que Jesús, su madre y sus discípulos no eran palestinos ni cristianos, sino judíos mondos y lirondos, que toda su vida hablaron hebreo y arameo, que fueron a la sinagoga, y que observaron todos los ritos y festividades de la religión de Moisés. No importó siquiera sacar a colación que los palestinos actuales se reputan de musulmanes y que el Islam apareciera –no con Ismael, como ella pretendía- siglos después del cristianismo y, por tanto, miles de años después del judaísmo. De igual modo, no le convenció que en La Biblia –el libro sagrado de su propia religión- no aparezca citada Palestina ni una sola vez, puesto que prefería fiarse de unos mapas “de la época” que aparecen en las versiones católicas, sin admitir que la época que refiere esa cartografía es posterior a Jesucristo en casi 80 años.

Y entonces me ratifiqué, una vez más, en que no es que nos hayan estado engañando en los últimos 60 años acerca de las causas y consecuencias del nacimiento del Estado de Israel, es que se han puesto a la tarea de reescribir la historia de, y desde, hace siglos. Y si para ello, los promotores de este fraude histórico, cuentan con tontos útiles como los que acabo de describir, entonces es que la educación de la juventud está irremediablemente contaminada y poco se puede hacer para aplicar un antídoto que contrarreste los efectos de esta plaga. Por eso digo que la educación lo es todo. Y por eso quienes quieren que sus ideas se impongan en la sociedad de forma nada traumática, utilizan la educación, se cuelan en las aulas, copan las asignaturas que luego forjarán el pensamiento de la gente y, más aún, preparan y adiestran a los formadores y a los formadores de los formadores. Por eso es tan difícil encontrar a quien, además de explicar las cosas desde la ideología del pensamiento único que nos invade, sea capaz de exponer de modo imparcial las premisas opuestas. Y por eso, los alumnos, carentes del espíritu crítico que no les han querido transmitir sus preceptores, acaban aborregándose.

Suelo decir a mis contertulios que si yo hubiera leído, escuchado y visto los mismos mensajes que ellos han recibido por medios escritos y audiovisuales, seguramente tendría el mismo criterio que ellos –o uno muy aproximado- sobre, por ejemplo, el conflicto de Oriente Próximo. De igual manera que si hubiese nacido en Camboya no experimentaría arcadas –como sin duda me ocurriría si lo intentara- para ingerir gusanos cucarachas o ratas. Y, viceversa. Si ellos –les digo- hubieran leído periódicos de 1948 comprobarían que entonces nadie sabía quienes eran los palestinos, salvo si con ello había que referirse a los antiguos propietarios del Bank of Palestine, el The Palestiniam Post, la Compañía de Frutas de Palestina o la Universidad de Palestina, entidades todas ellas creadas y regentadas por judíos que habitaban en la Tierra de Israel, renombrada como Palestina por los romanos en el siglo I d. C. Si ellos se hubieran molestado en contrastar la información unidireccional que recibieron de la guerra en Gaza, de la insultantemente llamada flotilla de la libertad o de cómo se crearon falsos mártires tal que el icono Al Durrah aquél padre acurrucado junto a su hijo tras un parapeto –en medio de un fuego cruzado, en el que balas palestinas y no judías, acabaron presuntamente con la vida del niño-, habrían llegado a conclusiones bien distintas, como son las mías. En fin, si se hubieran molestado tan solo un poco, sabrían que no es cierto que hubo una vez unos malvados judíos que llegaron a un estado llamado Palestina y les robaron las tierras a sus habitantes.

Por eso debo decir que para mi Israel es una realidad que permanece levitando en un espacio y en una dimensión a la que no se tiene acceso si no pones algo de tu parte, y si te crees todo lo que te dicen. Porque Israel es el país que mayores odio despierta entre mis vecinos. Y siento que debo hacer algo para convencerles de que lo suyo es un sentimiento irracional. Debo intervenir porque me siento deudor moral de un país épico –de Masada no nos olvidaremos-, nacido de un pueblo que tantos y tan buenos regalos ha hecho a la humanidad. Los judíos nos trajeron la libertad porque vencieron a la esclavitud; nos trajeron el futuro frente a unas sociedades inmersas en un círculo vicioso que excluía el progreso; nos regalaron el valor de la vida y nos legaron la ética.

Por supuesto que los israelíes y los judíos tienen muchos defectos y, por descontado, que no han sabido contrarrestar la propaganda que contra ellos se ha instalado en Europa. Naturalmente que no siempre tienen razón. La cagan como todos. Y aún así, Israel es, para mí, el único país del mundo que puede evitar una nueva Shoah; uno de los pocos, tal vez el único, en el que el ejército es el pueblo y el pueblo le ha dado esa supremacía moral que lo hace admirable; la nación que habla cien idiomas, que mezcla la música klezmer con el lamento del shofar, que valora la vida de uno de los suyos en mil de la de los otros. Ya lo dije a mi vuelta del primer viaje de AGAI: Israel es, para mí, el país que ama la vida. Y aunque solo fuera por eso –que no–, y porque, además, debo de tener algo de judío, lo llevo en mi corazón.
*Texto incluído no libro colectivo editado pola Asociación Galega de Amizade con Israel - A.G.A.I. " Que representa Israel para min " (2011)


http://quintoaniversario.blogspot.com/

domingo, 14 de septiembre de 2008

Imaxes das presentación de "La Correspondencia Gallega"

Xoán Xosé Durán, deputado provincial, presentou o libro na Feira do Libro de Cangas
Presentación no Pazo da Deputación de Pontevedra

Ramón Millán, Alberto Pena, Teresa Pedrosa e R Borregón comigo na presentación de Pontevedra

Asinando exemplares en Pontevedra

Imaxes presentación "Abreviatura"



Anxel Vence, Nemesio Barxa e Fernando Franco

Na Casa do Libro en Vigo


Asinando exemplares en Santiago

jueves, 18 de octubre de 2007

Abreviatura (abreviatura autista de Deus)

A nova recollida no xornal Galicia-Hoxe
Alonso Boo publica "Abreviatura autista de Deus"
O xornalista Xosé Miguel Alonso Boo publicou a súa primeira novela, Abreviatura (Abreviatura autista de Deus), unha obra "iconoclasta, desesperada e claustrofóbica", como a definiu o propio autor. Alonso Boo explicou que se trata dunha historia dun xornalista, "como non podía ser doutro xeito", que existiu realmente, hoxe desaparecido, que ten problemas coa Xustiza pola súa responsabilidade profesional, unha paixón por outra muller e un final de enfermidade e dor. Esta situación é a que o leva ós seus monólogos internos dirixidos a un deus "que está permanentemente de vacacións", o que o leva a unha visión dese deus pequena.
A novela, asegura, vai de sexo, de relacións de parella, de relixión, de enfermidade e dor e reflicte tamén a actualidade galega e internacional. Este mesmo ano, Boo publicou un ensaio histórico titulado A Correspondencia Galega e o desastre do 98, no que narra as guerras de Cuba ou Filipinas, a perda das colonias e unha "visión galega" de como se viviu aquilo, como chegaban os soldados enfermos a morrer aquí.

lunes, 17 de septiembre de 2007

Imaxes da presentación en Pontevedra


Imaxes da presentación do meu libro "La Correspondencia Gallega e o desastre do 98" no Pazo Provincial da Deputación de Pontevedra.

viernes, 31 de agosto de 2007

"La Correspondencia Gallega" e o desastre do 98.


" No ano de 1898, do antigo Imperio español, aquel tan extenso que no seu territorio nunca chegaba a poñerse sol, so quedaban Cuba, Puerto Rico, Filipinas e varios arquipélagos da Micronesia. Trinta anos antes xa estalara a primeira revolta importante na Gran Antilla cubana, onde os rebeldes lles plantaron cara ás tropas españolas durante dez anos, nunha confrontación que remataría coa paz de Zanjón. O armisticio saltaría polos aires cunha nova insurrección, a de 1895, que lideraría José Martí -creador, en 1892 nos do Partido Revolucionario Cubano- e que contaría, xa de inicio. con apoio estadounidense. Entre medias, en 1892, e tamén co concurso dos americanos, que operaban dende Hong Kong, produciuse o alzamento dos naturais das Illas Filipinas, con Emilio Aguinaldo á cabeza.

En ambos os escenarios a loita foi encarnizada, pero en Cuba o exército optou pola guerrilla e por métodos que hoxe serían considerados como terrorismo: voladuras de trens de pasaxeiros, matanzas de propietarios de térras, arrase de colleitas e rábanos, imposto revolucionario... Para contrarrestar a ofensiva local o xeneral Valeriano Weyler, gobernador español da illa, decidiu aplicar unha ferrea política que afogara a resistencia. Concentrou a poboación civil en zonas ou poboados controlados para illar as partidas pero a fame apoderouse dos labregos reconcentrados e o Goberno dos EE.UU. atopou nisto e na escusa de defender os intereses e as facendas dos seus cidadáns unha motivación para intervir militarmente. De feito, a aquelas alturas o capital americano xa era moi superior ao nativo e ao español, en negocios coma o azucreiro, no que o magnate Edward Atkins era o rei.

Facendo oídos xordos as ameazas da gran potencia, o Goberno liberal de Sagasta, que decidirá relevar a Weyler e concederlles a autonomía os cubanos para tratar de debilitar a insurrección, acabaría por aceptar que a concesión non solucionaba o conflito e chegaría a enviar máis de 200.000 soldados.Nos tres anos de conflagración produciríanse máis de 55.000 mortos, dos que só dous milleiros o foron en acto de guerra. Os demais morrerían polas enfermidades contraídas no trópico, entre outras razóns porque as nosas forzas carecían de medios materiais, dos alimentos necesarios e da atención médica axeitada.

Era, todo o mundo o sabía, unha guerra perdida de antemán ate o extremo de que os EE.UU. non precisaban tan sequera de combater para gañala. Con seguir protexendo e armando os insurrectos tiñan abondo. Como comentaba un cronista inglés da época "no han podi­do ustedes vencer con 200.000 hombres a los separatistas solos y ahora los quieren ustedes [derrotar] acompañados". Outra cousa era que, a pesar de todo, decidirán entrar en batalla...
Pódese dicir, daquela, que a guerra hispano-norteamericans innecesaria se se quere, desenvolveuse nun curto espazo de tempo; tivo dúas frontes e constou de catro episodios. O primeiro foi o afundimento do acorazado estadounidense "Maine" no porto da Habana; que causou case 300 mortos e que serviu de pretexto e detonante do conflito armado. O segundo, a batalla de Cavite coa conseguinte destrución da flota española nas Filipinas. O terceiro foi a batalla de Santiago de Cuba, coa perda da Armada que mandaba o almirante Cervera, e o cuarto, o asedio e rendición de Manila.

Pois ben, mantendo os conflitos coloniais de fináis do século X como fío condutor, a presente obra pretende descubrirlle ao lector - despois dunha pequena, pero, cremos que necesaria, aproximación introdutoria sobre o nacemento e contidos do diario a analizar- reviravoltas da información que, das guerras de Cuba e de Filipinas recibiron os pontevedreses a través do xornal La Correspondencia Gallega.

Unha información que dende a perspectiva actual seguramente habería que tildar de insuficiente, pero que pon de relevo moreas de datos, anécdotas, informes e polémicas de todo punto novidosas e probablemente nunca publicadas en ningún libro.

Polo demais, o texto -froito dun ano de documentación, pescudas, contraste, rastrexo e cotexo- estruturouse de tal xeito que, amáis "do diario das operacións de guerra", ofrece capítulos con vida propia no que se debullan os fenómenos do patrioterismo, o enfermizo interese por toda a liturxia militar, o papel desempeñado pola prensa, ou fenómenos do rexionalismo e a "xeración do 98".

Nuturalmente compre ter en conta que o traballo, máis xornalístico que histórico, non está exento, porén, de contrastes historiográficos realizados polo autor para cubrir baleiros -as hemerotecas non dispoñen de toda a colección de La Correspondencia Gallega e do mesmo 1898 faltan aproximadamente unha ducia de exemplares e outras follas soltas-, reforzar exposicións ou teorías, cotexar hipóteses ou facer máis amena a lectura.

Con ese espirito, pois, de achegarlles os lectores de hoxe en día unha moi particular e pontevedresa visión do "Desastre do 98", foi concibida esta obra que, ao mesmo tempo, quere ser unha homenaxe a todos os mozos galegos que caeron absurdamente na fronte, ao mesmo tempo que se derrubaba o vello Imperio español.

Moitos dos seus nomes e apelidos apareceron nas páxinas de La Correspondencia Gallega como último tributo de recoñecemento e condolencia".

Editado polo Servizo de Publicacións da Deputación de Pontevedra.