Enrique Valero e Miguel Boo
Segundo
a tese de doutoramento do escritor e xornalista Miguel Boó
A falta de comunicación entre científicos e xornalistas fomentou a mala imaxe do eucalipto
O
eucalipto, vítima dun xornalismo afastado das directrices de
expertos
Bea Feijóo | Pontevedra
De
todas as especies plantadas en Galicia, o eucalipto é das que goza
dunha menor estima por parte da opinión pública, consecuencia de
que “durante 35 anos padecera os efectos perniciosos da mala
prensa”. Esta é unha das conclusións que Miguel Boó reflicte na
súa tese de doutoramento, na que analizou as informacións que
recollían os xornais en Galicia sobre o eucalipto dende 1975 a 2010,
para contrastalas coa produción científica dos grupos de
investigación expertos no estudo da especie. Tras afondar no
tratamento que a prensa lle deu ao eucalipto, Boó sinalou que as
afirmacións publicadas, facilitadas por fontes populares, crearon
unha “imaxe distorsionada, mítica e falseada da especie arbórea”,
dando lugar a un tipo de xornalismo “afastado das directrices dos
expertos”.
Na súa tese de doutoramento, dirixida polo profesor Enrique Valero e calificada cun sobresaliente cum laude por unha unanimidade, o investigador e xornalista explicou que non era sorprendente a oposición da opinión pública á plantación do eucalipto “se dous presidentes da Xunta, parlamentarios, gobernadores civís, alcaldes, sindicatos, partidos políticos, xornalistas, cleros, estudantes,asociacións ecoloxistas, veciñais... declararon abertamente que era tóxico, destrutor da riqueza mariña e medio ambiental ou ata culpable da esterilidade das mulleres e das vacas”, engadiu. Boó apuntou como dato curioso o rango e a veracidade que nos medios de comunicación se lles deron a estas informacións “chegando a dedicarlle cinco columnas a unha carta de opinión dun tal Pompilio César Abeya Cruz”. Non obstante, advertiu que a ausencia de voces de expertos e científicos non se traduce “nunha acción deliberada por parte dos medios de comunicación”, senón máis ben dunha falta de iniciativa por parte da comunidade investigadora “que non accedeu á prensa e polo tanto non se reflectiron as súas opinións”.
Dez mitos sobre a especie
Boó
foi quen de identificar dez mitos ou visións estereotipadas da
realidade do eucalipto que recollían os xornais. Entre outras
cuestións, esta especie era "culpable” de esgotar o chan ata
convertelo en desértico; de incompatibilidade con outras especies;
de que non protexe a superficie da erosión; de consumir máis auga
que ningunha outra árbore; de favorecer a expansión do lume; de ser
medioambientalmente “perversa”, de prexudicar a paisaxe e a saúde
“e de ser un cultivo que desvaloriza a terra e que só vale para
producir pasta de celulosa”. Ningunha destas afirmacións
frecuentes na prensa durante os 35 anos analizados “estiveron
avaladas por algún documento ou por algunha publicación” e
indicou que no período comprendido entre 1975 e 1990 “o 97% das
noticias analizadas eran contrarias ao eucalipto”, mentres que do
2000 en adiante “un 60% xa non amosan oposición para deixar de ser
tema de actualidade”.
Contraste coas publicacións científicas
Ademais
de revisar dez xornais publicados en Galicia e cinco revistas, Boó
recorreu a fontes científicas escritas por máis dun centenar de
investigadores para contrastar a versión que as organizacións
ecoloxistas, veciñais e sindicais daban sobre “os perigos” do
eucalipto. Das dez "liñas de ataque" que o investigador
detectou, ningunha foi avalada pola comunidade científica tanto que,
algunha das fontes expertas citadas, reflicten beneficios como
“secuestrador de dióxido de carbono, protector acústico e da
erosión, produtor de madeira de calidade, xerador de riqueza...”.
Segundo o investigador, a “falsa” idea de que o eucalipto só se
planta para a produción de pasta de celulosa foi o argumento que
máis prexudicou a súa imaxe. “Sempre se asociou a materia prima
co proceso industrial das celulosas, o que danou sumamente a
concepción do eucalipto”, apuntou o profesor Valero, lembrando
ademais o papel importante que desempeña na economía de Galicia e
de Pontevedra en particular.
RESEÑAS NOS MEDIOS:
Diario de Pontevedra
La Voz de Galicia
Faro de Vigo
Noticias Galicia
